Światowy Dzień bez Tytoniu - Stop nielegalnemu obrotowi wyrobami tytoniowymi
31 maja z inicjatywy Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) i jej partnerów obchodzony jest Światowy Dzień bez Tytoniu. Na kwestię skutków inhalacji dymu tytoniowego zwraca uwagę Światowa Organizacja Zdrowia, co roku koncentrując się na innym aspekcie tej globalnej epidemii. Ten dzień służy zwróceniu uwagi na konieczność ochrony obecnych i przyszłych pokoleń przed następstwami używania tytoniu. Akcja zwraca uwagę na ryzyko zdrowotne związane z paleniem tytoniu i ma na celu propagowanie działań na rzecz redukcji konsumpcji tytoniu. Palenie tytoniu stanowi główną i możliwą do wyeliminowania przyczynę przedwczesnych zgonów na świecie – aktualnie w skali globalnej palenie odpowiedzialne jest za zgon co dziesiątej osoby dorosłej (umiera ponad 5 milionów osób rocznie w tym 600 000 to bierni palacze).
Tegorocznym obchodom Światowego Dnia bez Tytoniu przyświeca hasło:
„Stop nielegalnemu obrotowi wyrobami tytoniowymi”.
Służy ono uwrażliwieniu społeczeństwa na kwestię zdrowotnych, społecznych i ekonomicznych konsekwencji tego zjawiska, które stanowi zagrożenie dla podstawowego celu Programu Ograniczania Zdrowotnych Następstw Palenia Tytoniu, jakim jest zmniejszenie konsumpcji wyrobów tytoniowych.
Celem tegorocznych obchodów Światowego Dnia bez Tytoniu jest uświadomienie zagrożeń, jakie niesie ze sobą nielegalny obrót wyrobami tytoniowymi, zwłaszcza wśród młodzieży i ludzi o niskich przychodach, w związku ze zwiększoną dostępnością tych produktów ze względu na ich niską cenę, a także zwrócenie uwagi na fakt, że nielegalny obrót wyrobami tytoniowymi prowadzi do gromadzenia wielkiego majątku przez zorganizowane grupy przestępcze, które używają go do finansowania innych czynności przestępczych, takich jak handel narkotykami, ludźmi i bronią, a także terroryzmu.
Ramowa Konwencja Światowej Organizacji Zdrowia o Ograniczeniu Użycia Tytoniu, nielegalny obrót określa jako „wszelkie praktyki lub postępowanie zabronione przepisami prawa, związane z produkcją, przewozem, odbiorem, posiadaniem, dystrybucją, sprzedażą lub kupnem, łącznie z wszelkimi praktykami lub postępowaniem, których zamiarem jest ułatwienie takiego działania”.
Jednocześnie Strony Konwencji uznają, że „usunięcie wszelkich form nielegalnego obrotu wyrobami tytoniowymi, łącznie z przemytem, nielegalną produkcją i podrabianiem, jak również opracowanie i wprowadzenie w życie przepisów prawa krajowego w tym zakresie (…) stanowią istotne elementy działań na rzecz ograniczenia użycia tytoniu”.
Polska ze względu na swoje położenie geograficzne jest zarówno krajem docelowym, krajem pochodzenia nielegalnych wyrobów tytoniowych, jak też krajem tranzytowym dla nielegalnych papierosów przeznaczonych na rynki zachodniej UE. Wielkość szarej strefy wyrobów tytoniowych trzy lata temu szacowana była na ok. 13% całego rynku, obecnie jest to ok. 25%, a w województwach wschodnich nawet 50% całości sprzedaży.
Z uwagi na systematyczny wzrost niezgodnego z prawem handlu wyrobami tytoniowymi, niezbędne jest podjęcie działań prewencyjnych, służących przede wszystkim ograniczeniu przemytu papierosów i szlaków tranzytowych na obszarze Polski oraz nielegalnej produkcji wyrobów tytoniowych w kraju, realizowane przede wszystkim przez Służbę Celną, Straż Graniczną, Policję i organy kontroli skarbowej.
Wspierając wysiłki służb mundurowych w tym zakresie, Państwowa Inspekcja Sanitarna jako instytucja stojąca na straży zdrowia publicznego, włącza się w realizację polityki ograniczenia konsumpcji wyrobów tytoniowych pochodzących z nielegalnych źródeł poprzez prowadzenie działań informacyjno-edukacyjnych, służących uświadamianiu skutków zdrowotnych inhalacji dymu tytoniowego.
red. PSSE Nowy Targ
Materiały źródłowe:
